Introduction

Abstract

After 450 years the Beeldenstorm of 1566 still deserves our careful historical analysis because it was unquestionably a game changer in Netherlandish politics and culture. More generally, we believe that iconoclasm breaks open cultural codes and thereby helps us to understand past societies. While we must thank the previous generations of historians for taking the iconoclasts seriously, the historians and art historians in this issue go a step further by also taking seriously the targets of iconoclasts – lay Catholic devotion and religious material culture.

This theme number analyses the dialectics between iconoclasts and the material objects they targeted, between those who attacked and those who actively or passively defended the traditional community, between those who destroyed and those who restored or reinvented the religious patrimony, and in doing so reveals what was at stake in the sixteenth-century Low Countries.

This article is part of the special issue 'Beeldenstorm'.

Na 450 jaar verdient de Beeldenstorm van 1566 nog steeds een grondige historische analyse, aangezien er weinig twijfel kan bestaan over de enorme impact op de politiek en cultuur van de Nederlanden. Meer algemeen beschouwen wij iconoclasme als een kraker van culturele codes die ons helpt samenlevingen uit het verleden te begrijpen. Vorige generaties historici hebben zich vooral verdiept in de motieven van de iconoclasten, deze groep historici en kunsthistorici gaat verder door ook de doelwitten van de iconoclasten – de katholieke lekendevotie en de religieuze materiële cultuur – tot object van studie te maken.

Dit themanummer ontrafelt de dialectiek tussen iconoclasten en de materiële cultuur die ze viseerden, tussen mannen en vrouwen die de traditionele gemeenschap aanvielen en deze die haar actief of passief verdedigden, tussen zij die het religieuze patrimonium vernielden en zij die het herstelden of herijkten. Op die manier wordt duidelijk waar het om draaide in de zestiende-eeuwse Nederlanden.

Dit artikel maakt deel uit van het themanummer 'Beeldenstorm'.