Extreem geweld tijdens dekolonisatieoorlogen in vergelijkend perspectief, 1945-1962

Abstract

In the last decade, a heated public debate broke out in the Netherlands about the extreme violence that Dutch security forces perpetrated in Indonesia between 1945 and 1949. Similar discussions cropped up in France and the United Kingdom. Exhaustive comparative research into excessive violence in Indonesia, Algeria, Indochina, Malaysia, Kenya and other places during the decolonisation wars has nevertheless only been sporadic. This forum is based on the initial findings of a recent research project and a conference that explored the options for more targeted comparative research. The provisional results that we share here demonstrate that although the armed conflicts strongly differed from each other, there were more similarities than differences in the ways in which extreme violence was used in them and the explanation for it. We conclude that all cases involved some form of institutionalised impunity, which enabled the type of situation in which the forces in the service of the colonial rulers were able to use extreme violence.

Het afgelopen decennium is in Nederland een verhit debat ontstaan over het extreme geweld dat militairen in Nederlandse dienst hebben gepleegd in Indonesië tussen 1945 en 1949. In Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zijn soortgelijke discussies ontstaan. Grondig vergelijkend onderzoek naar buitensporig geweld in Indonesië, Algerije, Indochina, Maleisië, Kenia en andere plaatsen tijdens dekolonisatieoorlogen is echter zelden verricht. Dit forum is gebaseerd op de eerste uitkomsten van een recent onderzoeksproject en een congres waarin de mogelijkheden voor gerichter vergelijkend onderzoek zijn verkend. De voorlopige resultaten die wij hier delen laten zien dat de gewapende conflicten weliswaar sterk van elkaar verschilden, maar dat er meer overeenkomsten dan verschillen zijn in de manieren waarop extreem geweld daarin werd toegepast en kan worden verklaard. We concluderen onder meer dat in alle gevallen sprake was van een vorm van geïnstitutionaliseerde straffeloosheid, die het soort situaties mogelijk maakte waarin troepen in dienst van de koloniale machthebbers extreem geweld gebruikten.

 Filmpje