Personeel van sociale instituties. Over het verband tussen vrouwenbeweging en maatschappelijk werk

Abstract

Staffing Social Institutions: The Relation between the Women’s Movement and Social Work
Berteke Waaldijk discusses the way ideals of feminism and women’s emancipation in the Netherlands found their way into the design and delivery of social interventions. She compares ideals of women’s movement around 1913 with practices designed by the ‘Benevolent Colonies’ in the 1820s for Dutch paupers and with the feminist training for social workers of the 1970s and 1980s in the Netherlands. She concludes that ideals about the liberation of women were often expressed as those of professional social work aimed at making clients (‘paupers’ in 1820, ‘the poor’ in 1913) become self-reliant citizens. Respect for clients and trained expertise of the social workers were the requirement for such social interventions. In the examples discussed disciplinary practices and emancipatory ideals are not mutually exclusive. More research therefore is required on the way connections between feminist movements and training for social professionals facilitate disciplining social policies.

This article is part of the special issue 'De Vrouw 1813-1913'.

Berteke Waaldijk bespreekt de historische vervlechting tussen vrouwenbewegingen en sociale interventies. Uit een vergelijking van de idealen van het sociaal werk rond 1913 met de praktijken van de Maatschappij voor Weldadigheid concludeert zij dat nadruk op zelfredzaamheid van de cliënt en respect en deskundigheid van de hulpverlener niet nieuw waren. De idealen van Hélène Mercier en Marie Muller-Lulofs rond 1900 leken in veel opzichten op de idealen van dat oudere disciplinerende sociale project. Met een beschrijving van de idealen van de tweede feministische golf binnen de sociale beroepsopleiding ‘Vrouwen en Welzijnswerk’ laat Waaldijk zien dat ook in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuwfeministische idealen soms geformuleerd werden als pleidooien voor professioneel sociaal werk. De rol van de denkbeelden over bevrijding en emancipatie van vrouwen in het ontwerpen van disciplinerende sociale interventies verdient daarom volgens haar blijvend aandacht van historici.

Dit artikel maakt deel uit van het themanummer 'De Vrouw 1813-1913'.